Ας είμαστε ειλικρινείς: τίποτα καλό δεν συμβαίνει στις 3 το πρωί. Είτε είσαι φοιτητής που διαβάζει πανικόβλητος για εξετάσεις, είτε ξύπνησες απότομα θυμούμενος εκείνη την αμήχανη στιχομυθία του 2014, το άγχος έχει την τάση να εμφανίζεται τις πιο ακατάλληλες ώρες. Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό; Και, κυριότερα, μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό ή είμαστε καταδικασμένοι να κοιτάμε το ταβάνι μέχρι να ξημερώσει;
Ο Βιολογικός Εφιάλτης των 3 Π.Μ.
Το άγχος είναι μια απολύτως φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού μας σε πραγματικές ή φανταστικές απειλές. Εξελικτικά, μας βοήθησε να αποφύγουμε άγρια ζώα και να μην τρώμε δηλητηριώδη μούρα. Σήμερα, όμως, δεν μας κυνηγάει τίγρης – απλώς ο εγκέφαλός μας επιμένει να αναλύει υπερβολικά κάθε πιθανή καταστροφή που μπορεί (ή μάλλον δεν πρόκειται ποτέ) να συμβεί.
Και γιατί το άγχος λατρεύει τη νυχτερινή βάρδια; Επειδή το σώμα μας βρίσκεται σε μια φυσιολογική πτώση κορτιζόλης (η ορμόνη του στρες) κατά τη διάρκεια της νύχτας. Όταν αυτή πέφτει χαμηλά, ο εγκέφαλος – γιατί είναι ένα υπέροχο και σαδιστικό όργανο – αποφασίζει να δημιουργήσει ανησυχίες για να σε “ξυπνήσει” και να σου υπενθυμίσει όλα τα λάθη σου.
Πώς το Άγχος Επηρεάζει το Σώμα και το Μυαλό
Όταν το άγχος χτυπά, το σώμα σου αντιδρά σαν να δέχεται επίθεση από κάποιον αόρατο νίντζα. Οι καρδιακοί παλμοί ανεβαίνουν, η αναπνοή γίνεται ρηχή, και το στομάχι σου θυμάται πως δεν χώνεψε σωστά εκείνο το βραδινό μπέργκερ. Ο εγκέφαλος, από την άλλη, μπαίνει σε λειτουργία “overdrive” και αρχίζει να επαναλαμβάνει όλα τα πράγματα που πήγαν στραβά εδώ και μια δεκαετία.
Αυτός ο συνδυασμός – δηλαδή μια καρδιά που χτυπά σαν τύμπανο πολέμου και ένας εγκέφαλος που αποφάσισε να αναλύσει τη ζωή σου σε αργή κίνηση – κάνει τον ύπνο μια μακρινή ανάμνηση.
Πώς να Αντιμετωπίσεις το Άγχος των 3 Π.Μ. χωρίς να Υποβάλεις Παραίτηση από τη Ζωή
Τώρα που ξέρουμε γιατί το μυαλό μας μεταμορφώνεται σε υπερβολικά δραστήριο δικηγόρο τα ξημερώματα, πάμε να δούμε πώς μπορούμε να το ξεγελάσουμε.
- Αναπνοή Ninja Mode
Όχι, δεν χρειάζεται να γίνεις μοναχός σε βουδιστικό ναό. Απλώς δοκίμασε την τεχνική 4-7-8: εισπνοή για 4 δευτερόλεπτα, κράτημα για 7, και αργή εκπνοή για 8. Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι αυτό ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα (το οποίο βασικά σου λέει “ηρεμήστε όλοι, δεν πεθαίνουμε από ντροπή για εκείνη τη γκάφα του 2011”).
- Παίξε τον Ρόλο του Παρατηρητή
Αντί να τσακώνεσαι με το μυαλό σου («ΣΚΑΣΕ, ΕΓΩ ΘΕΛΩ ΝΑ ΚΟΙΜΗΘΩ!»), προσπάθησε να παρατηρήσεις τις σκέψεις σου χωρίς να τις κρίνεις. Μια μέθοδος που προτείνουν οι ψυχολόγοι είναι να φαντάζεσαι τις ανησυχίες σου ως σύννεφα που περνούν στον ουρανό. Ή, αν προτιμάς κάτι πιο διασκεδαστικό, ως tweets από έναν παράλογο χρήστη που ξεκάθαρα δεν ξέρει τι λέει.
- Μην Ανοίγεις το Κινητό (ΝΑΙ, ΣΕ ΒΛΕΠΩ)
Είναι δελεαστικό να κάνεις scroll στο Instagram ή να ψάξεις “γιατί ξυπνάω στις 3 το πρωί”, αλλά η οθόνη θα σου καταστρέψει τελείως την παραγωγή μελατονίνης. Και αντί να ηρεμήσεις, θα βρεθείς να διαβάζεις θεωρίες συνωμοσίας για γάτες που κυβερνούν τον κόσμο.
- Κατάλογος Ευγνωμοσύνης (Ναι, Αλήθεια Βοηθάει)
Γράψε τρία πράγματα για τα οποία είσαι ευγνώμων. Ακούγεται πολύ “new age” αλλά έχει επιστημονική βάση: η εστίαση στα θετικά βοηθά τον εγκέφαλο να βγει από τον φαύλο κύκλο του στρες.
- Άφησέ το για το Μέλλον (Σοβαρά, Κανείς Δεν Πήρε Σοφές Αποφάσεις στις 3 Π.Μ.)
Αντί να αναλύεις αν πρέπει να αλλάξεις καριέρα ή γιατί ο σερβιτόρος σε κοίταξε περίεργα πριν δύο μήνες, θυμήσου ότι αυτές οι σκέψεις είναι το αντίστοιχο του μεθυσμένου εαυτού σου: δραματικές, παράλογες, και σίγουρα όχι χρήσιμες. Δώσε στον εαυτό σου άδεια να ξανασκεφτεί τα πάντα το πρωί, όταν ο εγκέφαλός σου θα είναι σε καλύτερη κατάσταση.
Συμπέρασμα: Άγχος στις 3 Π.Μ. – Το Σκοτεινό Stand-Up του Εγκεφάλου
Το άγχος είναι σαν εκείνον τον φίλο που εμφανίζεται απρόσκλητος στη χειρότερη δυνατή στιγμή και σου λέει ιστορίες που δεν θέλεις να ακούσεις. Όμως, με λίγη εξάσκηση, μπορείς να μάθεις να τον αγνοείς, να τον κοροϊδεύεις ή – ακόμα καλύτερα – να του πεις ένα μεγάλο “σκάσε και άσε με να κοιμηθώ”.
Και αν όλα τα άλλα αποτύχουν, τουλάχιστον μπορείς να παρηγορηθείς ότι δεν είσαι μόνος: κάπου εκεί έξω, εκατομμύρια άνθρωποι κοιτάζουν το ταβάνι και ανησυχούν ακριβώς για τα ίδια χαζά πράγματα.
-Για περισσότερα μην ξεχάσετε να μας βρείτε στο instagram
– Και να κάνετε εγγραφή στο newsletter για να μην χάνετε τα νέα μας.