Εισαγωγή
Στην εποχή της πληροφορίας και της αυτοδιάγνωσης, η ψυχική υγεία έχει γίνει ένα πεδίο συζητήσεων με ποικίλες ερμηνείες. Οι σύγχρονοι άνθρωποι, με την εύκολη πρόσβαση στις πληροφορίες, συχνά καταλήγουν να αποδίδουν τα πιο συνηθισμένα συναισθήματα και συμπεριφορές σε ψυχικές διαταραχές. Το DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) αποτελεί το επίσημο εγχειρίδιο που χρησιμοποιούν οι επαγγελματίες υγείας για τη διάγνωση και κατηγοριοποίηση των ψυχικών διαταραχών. Ωστόσο, η χρήση του από το ευρύ κοινό έχει δημιουργήσει μια νέα τάση: την αυτοδιάγνωση.
Αυτοδιάγνωση: Ένα επικίνδυνο παιχνίδι με λέξεις
Η αυτοδιάγνωση έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής τα τελευταία χρόνια. Με την άνοδο των κοινωνικών μέσων δικτύωσης, πολλές φορές βλέπουμε χρήστες να αναφέρουν ότι «νιώθουν κατάθλιψη», «έχουν άγχος» ή ακόμα και πιο σοβαρές διαταραχές, χωρίς πάντα να υπάρχει πραγματική διάγνωση από ειδικό. Με τη γρήγορη πρόσβαση σε πληροφορίες και περιεχόμενο που αναπαράγεται viral, οι άνθρωποι συχνά καταλήγουν να αυτοδιαγιγνώσκονται με βάση τα συμπτώματα που έχουν διαβάσει ή παρακολουθήσει.
Αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο, καθώς η ψυχική υγεία είναι ένα περίπλοκο πεδίο που απαιτεί επαγγελματική αξιολόγηση και κατανόηση. Η χρήση του DSM από το κοινό, χωρίς την παρουσία ειδικού, μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες εντυπώσεις, υπερβολικές ανησυχίες ή ακόμα και σοβαρές παρανοήσεις που επηρεάζουν τη ζωή του ατόμου.
Το DSM και οι σύγχρονες τάσεις
Το DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) είναι το εγχειρίδιο που χρησιμοποιείται διεθνώς για την κατηγοριοποίηση και την ταξινόμηση των ψυχικών διαταραχών. Από τη μία, παρέχει χρήσιμες κατευθυντήριες γραμμές για την διάγνωση και την αντιμετώπιση αυτών των καταστάσεων. Από την άλλη, όμως, η απλοποίηση των διαταραχών μέσα από αυτό το εγχειρίδιο έχει δημιουργήσει μια τάση όπου κάθε συναίσθημα ή συμπεριφορά κατηγοριοποιείται σε μια ψυχική διαταραχή.
Στην εποχή μας, βλέπουμε ολοένα και περισσότερους ανθρώπους να ισχυρίζονται ότι πάσχουν από συγκεκριμένες διαταραχές, απλά και μόνο επειδή ταυτίζονται με κάποια από τα συμπτώματα που περιγράφονται. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική εστίαση στα αρνητικά συναισθήματα και την ανάγκη για αναγνώριση της «κατάστασης» τους, αντί να αντιμετωπίζουν τη ψυχική υγεία ως κάτι που μπορεί να είναι δυναμικό και ρευστό.
Πως ακριβώς λειτουργεί το DSM
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε όμως γιατί η αυτοδιάγνωση πολλές δεν είναι ακριβής. Το DSMπαρουσιάζει ορισμένα συμπτώματα για την κάθε διαταραχή , ανάλογα την διαταραχή για να διαγνωστεί ένα άτομο χρειάζεται να παρουσιάζει χ αριθμό συμπτωμάτων από την εκάστοτε λίστα για πάνω από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα.
Ο κίνδυνος της υπερβολικής ετικετοποίησης
Η υπερβολική χρήση των διαγνώσεων μέσω του DSM μπορεί να οδηγήσει σε ετικετοποίηση. Δηλαδή, αντί να βλέπουμε την ψυχική υγεία ως μια συνεχώς μεταβαλλόμενη κατάσταση, οι άνθρωποι μπορεί να απορροφηθούν από μια ταμπέλα, κάτι που επηρεάζει την αυτοεκτίμηση και την ποιότητα της ζωής τους. Η τάση να θέλουμε όλοι να έχουμε μια διάγνωση δεν μας βοηθά να δούμε το πρόβλημα από την ευρύτερη οπτική γωνία, αλλά μας εγκλωβίζει σε μια κατάσταση μόνιμου αυτοελέγχου.
Το DSM έχει και τα καλά του
Παρόλο που η άνοδος διασημότητας που έλαβε το DSM τα τελευταία χρονιά έχει δημιουργήσει προβλήματα έχει επίσης καταφέρει σε έναν βαθμό να σπάσει την διαμονοποίηση των ψυχικών διαταραχών. Πλέον , η κοινωνία έχει μια πιο σφαιρική αντίληψη για τις ψυχικές διαταραχές και κατά ένα μεγάλο βαθμό έχουμε φύγει από την εποχή του να βαφτίζουμε άτομα τα οποία επισκέπτονται ψυχίατρο ή ψυχολόγο ως τρελά και επικίνδυνα. Φυσικά, είναι μια θετική πρόοδος αυτή , καθώς τα άτομα τα οποία έχουν κάποια διάγνωση δεν χρειάζεται πλέον να τη ψιθυρίζουν ή να ντρέπονται για αυτή
Συμπέρασμα
Η αυτοδιάγνωση μέσω του DSM δεν είναι κατ’ ανάγκη κακή, αλλά απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και κατανόηση. Η ψυχική υγεία είναι ένα πολυδιάστατο πεδίο που ξεπερνά τις απλές λίστες συμπτωμάτων. Είναι σημαντικό να έχουμε επίγνωση των κινδύνων που προκύπτουν από την υπερβολική χρήση διαγνώσεων και να αναζητούμε πάντα την καθοδήγηση ενός ειδικού όταν πρόκειται για σοβαρά θέματα ψυχικής υγείας
-Για περισσότερα μην ξεχάσετε να μας βρείτε στο instagram
– Και να κάνετε εγγραφή στο newsletter για να μην χάνετε τα νέα μας.